ỦY BAN VỀ NGƯỜI VIỆT NAM Ở NƯỚC NGOÀI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH: TUỔI 39

Tháng 6 đang đến gần, cái nóng như lửa đốt cuối mùa khô ở vùng đất phương Nam đang dần được hạ nhiệt bởi những cơn mưa đầu mùa. Cây xoài đại thụ, chắc phải 60 – 70 năm tuổi, trong sân cơ quan bắt đầu bung những chồi lá mới xanh biếc. Đó cũng là lúc những thế hệ lãnh đạo, công chức và người lao động của Ủy ban về Người Việt Nam ở nước ngoài thành phố Hồ Chí Minh (gọi tắt là UBVNVNONN) nhớ về một ngày đặc biệt, ngày kỷ niệm 08 tháng 6.

Ngày này 39 năm trước, Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh đã ban hành Quyết định 108/QĐ-UB về việc thành lập Ban Việt kiều trực thuộc Ủy ban nhân dân thành phố, tiền thân của UBVNVNONN hiện nay, nơi được xem là “Ngôi nhà chung của kiều bào”.

Tôi tin rằng, mỗi dịp tháng 6 về, bất cứ ai đã từng công tác tại UBVNVNONN đều có những giờ phút hồi tưởng về quãng thời gian mình từng gắn bó ở cơ quan này. Tôi cũng không ngoại lệ. Dù thời gian về với UBVNVNONN chưa lâu như các anh chị khác nhưng mỗi khi gần đến ngày thành lập cơ quan, tôi cùng các thế hệ cán bộ công chức và người lao động luôn xem đây là dịp để cùng nhau ôn lại những kỷ niệm đẹp trong thời gian gắn bó với khuôn viên xanh tươi, xinh đẹp, đầy bóng mát, tọa lạc trên con đường Nguyễn Đình Chiểu, Quận 3

Trong khuôn khổ của bài viết này, tôi không có tham vọng đề cập sâu đến các công việc mà Ủy ban về Người Việt Nam ở nước ngoài thành phố đã làm được trong 39 năm qua. Tại sao vậy? Có thể kể ra mấy lý do sau đây:

Thứ nhất, những việc mà UBVNVNONN đã làm được kể từ khi thành lập đến nay hẳn là to lớn và đồ sộ nên khó có thể chuyển tải hết trong dung lượng của một bài viết ngắn;

Thứ hai, để có thể viết một cách đầy đủ nhất về quá trình lâu dài đó, cần phải có thời gian để tập hợp dữ liệu;

Thứ ba, để có thể chuyển tải một cách đầy đủ, sâu sắc, rành rẽ ngọn nguồn về quá trình hình thành và phát triển, đòi hỏi người viết cần phải có một thời gian nhất định gắn bó với cơ quan này, có đủ thông tin để thấu hiểu hết thành quả mà UBVNVNONN đã đạt được trong gần bốn thập kỷ qua.

Ở đây, tôi chỉ xin điểm qua đôi nét về một số hoạt động tiêu biểu của cơ quan trong thời gian gần đây. Xem đó như một món quà nhỏ mừng sinh nhật lần thứ 39 của UBVNVNONN

Rà soát, kiện toàn, cơ cấu lại tổ chức bộ máy của cơ quan theo hướng tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả

Trong ba năm gần đây, UBVNVNONN có khá nhiều thay đổi về tổ chức biên chế, nhân sự. Chỉ tính riêng năm 2018 đã tiếp nhận 08 công chức từ các đơn vị khác chuyển về. Bên cạnh đó, còn khá nhiều cán bộ, công chức của cơ quan vẫn chưa đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn theo quy định. Do đó, việc rà soát, kiện toàn, cơ cấu lại tổ chức bộ máy của cơ quan cũng như đào tạo và đào tạo lại đội ngũ cán bộ, công chức luôn được lãnh đạo quan tâm.

Nhận thấy cơ cấu tổ chức của đơn vị đã có sự thay đổi, không còn phù hợp với Quyết định số 33/2009/QĐ-UBND ngày 29 tháng 4 năm 2009 về quy chế tổ chức và hoạt động của UBVNVNONN và Nghị định số 24/2014/NĐ-CP ngày 04 tháng 4 năm 2014 của Chính phủ về tổ chức cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, lãnh đạo cơ quan đã tham mưu Ủy ban nhân dân thành phố ban hành Quyết định số 31/2019/QĐ-UBND ngày 10 tháng 12 năm 2019 về quy chế tổ chức và hoạt động của UBVNVNONN, thay thế cho Quyết định số 33/2009/QĐ-UBND.

Trên cơ sở Quyết định số 31, Chủ nhiệm đã ký Quyết định số 05/QĐ-UBNV ngày 22 tháng 01 năm 2020 về Quy chế làm việc của Ban chủ nhiệm; Quyết định số 06/QĐ-UBNV ngày 22 tháng 01 năm 2020 về Quy chế làm việc của UBVNVNONN; Thông báo số 51/TB-UBNV ngày 03 tháng 02 năm 2020 về việc đổi tên các phòng chức năng. Trước đó, cũng đã cho rà soát, sửa đổi và ban hành một số nội quy của cơ quan. Lấy đó làm cơ sở để từng bước đưa hoạt động của cơ quan vào nền nếp.

Quán triệt tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh “cán bộ là gốc của mọi công việc”, “công việc thành công hay thất bại đều do cán bộ tốt hay kém”. Do đó, khâu bồi dưỡng, đào đạo nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức luôn được lãnh đạo cơ quan quan tâm. Riêng trong năm 2019, đã cử 27 lượt cán bộ, công chức tham dự 07 lớp bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng nghiệp vụ do các cơ quan chuyên môn của Thành phố tổ chức. Đến nay, về cơ bản, đội ngũ cán bộ, công chức của cơ quan đã đáp ứng đủ các chuẩn theo quy định. Năm 2018, đã bổ nhiệm 03 trưởng phòng và 01 phó phòng để đảm bảo tăng cường năng lực lãnh đạo cho các phòng chuyên môn. Hiện đang tiếp tục từng bước hoàn thiện cơ cấu tổ chức của cơ quan cho phù hợp với đề án vị trí việc làm và Quyết định số 31.

Phát huy và đẩy mạnh các hoạt động kết nối, thu hút, tập hợp kiều bào hiến kế xây dựng Thành phố Hồ Chí Minh văn minh, hiện đại, nghĩa tình

UBVNVNONN đã tham mưu tổ chức Hội nghị gặp mặt giữa Lãnh đạo thành phố với chuyên gia trí thức, doanh nhân kiều bào với chủ đề: “Giải pháp xây dựng Thành phố Hồ Chí Minh trở thành đô thị sáng tạo và trung tâm tài chính khu vực” (tháng 6 năm 2019); Hội nghị Lãnh đạo Thành phố gặp gỡ, tiếp nhận ý kiến của kiều bào góp phần phát triển Thành phố Hồ Chí Minh (tháng 01 năm 2020). Ngoài ra, UBVNVNONN còn tổ chức các hội nghị khác để kiều bào hiến kế như: Hội nghị phát huy nguồn lực kiều bào xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp Thành phố Hồ Chí Minh với chủ đề “Khởi nghiệp địa phương, vươn tầm quốc tế” (ngày 11 tháng 6 năm 2019); Hội nghị doanh nhân, doanh nghiệp kiều bào gặp gỡ sở, ngành Thành phố Hồ Chí Minh, chủ đề “Phát huy nguồn lực kiều bào hỗ trợ doanh nghiệp thành phố tham gia Hiệp định tự do thương mại Việt Nam - Châu Âu” (ngày 12 tháng 9 năm 2019, có sự tham dự và chỉ đạo của đồng chí Lê Thanh Liêm - Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy, Phó Chủ tịch Thường trực Ủy ban nhân dân Thành phố); Hội nghị “Doanh nhân kiều bào đồng hành với doanh nhân thành phố” nhân kỷ niệm 15 năm Ngày Doanh nhân Việt Nam (13/10/2004 - 13/10/2019); Hội nghị tọa đàm “Vai trò của kiều bào với biển đảo quê hương” (ngày 31 tháng 7 năm 2019) kịp thời thông tin đến kiều bào hiểu rõ về chủ trương của Đảng và Nhà nước trong việc bảo vệ chủ quyền biển, đảo của Việt Nam. Năm 2018, Ủy ban về Người Việt Nam ở nước ngoài thành phố đã phối hợp với các sở, ngành liên quan kết nối kiều bào tham gia Diễn đàn “Kết nối Startup của người Việt trong và ngoài nước”, tham dự Chương trình “Kết nối mạng lưới đổi mới sáng tạo Việt Nam năm 2018”, Chương trình “Giao lưu giữa kiều bào trẻ đang lập nghiệp tại Việt Nam và thanh niên trong nước”.

Qua các hội nghị này, nhiều ý kiến tâm huyết và quý báu của kiều bào trên các lĩnh vực khác nhau đã được lãnh đạo thành phố ghi nhận và chỉ đạo các sở, ban ngành liên quan theo dõi thực hiện.

Với tinh thần Thành phố Hồ Chí Minh sáng tạo đi đầu, cùng cả nước, vì cả nước. Trong hai năm qua, UBVNVNONN đã đẩy mạnh các hoạt động kết nối để kiều bào hiến kế cho các tỉnh bạn và tìm kiếm các cơ hội hợp tác kinh doanh với các địa phương này. Cụ thể, UBVNVNONN đã làm cầu nối để các doanh nghiệp kiều bào tìm kiếm cơ hội hợp tác với các tỉnh An Giang, Tiền Giang, Đồng Tháp, Lâm Đồng, Đồng Nai.  

Tổ chức thành công các sự kiện thu hút, tập hợp kiều bào ngày càng gắn bó với quê hương

Theo thông lệ, mỗi dịp Tết đến, Xuân về, UBVNVNONN tham mưu cho Thành ủy, Ủy ban nhân dân, Thành phố tổ chức Họp mặt kiều bào mừng Xuân. Ngày càng có nhiều kiều bào từ khắp châu lục quan tâm và về tham dự sự kiện này. Xuân Kỷ Hợi 2019, Xuân Canh Tý 2020 có khoảng 800 - 900 kiều bào về dự mỗi năm. Trong không khí vui vẻ, ấm áp, bà con kiều bào đã được lãnh đạo Thành phố Hồ Chí Minh chúc Tết và thông tin về tình hình kinh tế, xã hội của địa phương. Tất cả kiều bào đều bày tỏ sự phấn khởi trước những thành tựu phát triển của thành phố và xúc động trước sự quan tâm của thành phố với công tác kiều bào.

Các hoạt động phong trào, văn hóa, từ thiện, xã hội tiếp tục được duy trì và phát huy. Hàng năm, nhân dịp Tết cổ truyền dân tộc hay các sự kiện lớn UBVNVNONN phối hợp với Sở Văn hóa và Thể thao, Sở Ngoại vụ tổ chức các đoàn nghệ thuật đi phục vụ kiều bào ở các nước Châu Âu, Lào, Thái Lan, Hàn Quốc...

Đặc biệt, tại buổi Họp mặt kiều bào mừng Xuân Canh Tý 2020 vừa qua, Ủy ban về Người Việt Nam ở nước ngoài thành phố Hồ Chí Minh đã kết nối để các nghệ sĩ kiều bào về biểu diễn trong chương trình văn nghệ chào mừng, tạo nét mới so với các năm trước. Hoạt động trại hè hàng năm cho con em kiều bào tiếp tục được duy trì nhằm tạo sân chơi và giáo dục truyền thống cho các em. Đã tổ chức các chuyến đi khám bệnh, phát thuốc và tặng quà cho kiều bào có hoàn cảnh khó khăn tại Campuchia. Tổ chức đoàn kiều bào tiêu biểu dâng hương tại Khu tưởng niệm các vua Hùng (Quận 9) nhân Ngày Giỗ Tổ Hùng Vương, mùng 10 Tháng 3 năm Mậu Tuất 2018 và Kỷ Hợi 2019...

Hoạt động trong đại dịch Covid - 19 và những dự định chưa có cơ hội thực hiện

Bước sang năm 2020, UBVNVNONN đã có nhiều dự định để đẩy mạnh hơn nữa các hoạt động về công tác người Việt Nam ở nước ngoài. Thế nhưng đại dịch Covid-19 ập đến, khiến mọi thứ đều bị đảo lộn, vượt khỏi ý muốn chủ quan của con người. Yêu cầu của Thủ tướng Chính phủ về giãn cách xã hội, cũng như quy định của các nước về phòng chống dịch đã khiến cho nhiều kế hoạch, dự định trong năm 2020 của UBVNVNONN phải tạm thời dừng lại. (Trong đó, có Diễn đàn doanh nhân Việt Nam toàn cầu năm 2020 với chủ đề: “Phát huy nguồn lực của doanh nhân Việt Nam toàn cầu nhằm thúc đẩy đầu tư và xuất khẩu hàng Việt Nam”).

Tuy nhiên, trong điều kiện khó khăn do dịch bệnh, để cùng chung tay với Chính phủ góp phần ngăn chặn và đẩy lùi dịch Covid-19, UBVNVNONN ngay từ sớm đã thông tin tới kiều bào về tình hình dịch dịch bệnh, các biện pháp phòng chống, đồng thời kêu gọi những kiều bào có chuyên môn và nguồn lực góp sức cùng cả nước. Hưởng ứng lời kêu gọi đó, đã có các kiều bào đề xuất những giải pháp để phòng chống dịch như: GS.TS Vương Thanh Sơn (kiều bào Canada) đề xuất giải pháp sử dụng công nghệ plasma lạnh để điều trị nhiễm trùng cho các bệnh nhân nhiễm Covid-19; TS. Nguyễn Đức Thái (kiều bào Mỹ) đề xuất việc nghiên cứu vacxin ngừa Covid-19 bằng công nghệ tạo vacxin VLP (virus like particle). Nhiều kiều bào ủng hộ vật chất cho phòng chống dịch như ông Jonathan Hạnh Nguyễn (kiều bào Philippines), ông Nguyễn Ngọc Mỹ (kiều bào Úc), Ni cô Thích Nữ Giới Tánh (kiều bào Hàn Quốc), bà Lê Thương (kiều bào Nhật) và nhiều kiều bào nữa mà trong khuôn khổ bài viết không kể hết được. Những đóng góp đó của kiều bào, tuy nhiều ít khác nhau, nhưng đó là tấm lòng với quê hương đất nước khi khó khăn. Rất trân quý những tấm lòng như vậy!

Lẽ ra, nếu không có đại dịch Covid-19 quái ác thì tháng 6 này các thế hệ lãnh đạo và cán bộ công chức đã và đang công tác tại Ủy ban về Người Việt Nam ở nước ngoài thành phố lại có dịp hội ngộ cùng nhau để ôn lại kỷ niệm nhân 39 năm ngày thành lập. Xin được hẹn năm sau khi kỷ niệm UBVNVNONN tròn 40 tuổi.

TRẦN ĐỨC HIỂN - Phó Chủ nhiệm Ủy ban về Người Việt Nam ở nước ngoài Thành phố Hồ Chí Minh