Làm báo cộng đồng, nhuận bút trả bằng đam mê

Chia sẻ với phóng viên TG&VN về lý do có thể duy trì tờ báo cộng đồng phi lợi nhuận suốt một hành trình dài như vậy, anh Nguyễn Hoàng Linh khẳng định đó là niềm đam mê được chia sẻ và giúp ích cho cộng đồng. Ngoài ra, độc giả và các cộng tác viên cũng là sự động viên lớn với NCTG…

Ra đời từ năm 2001 đến nay là quãng thời gian khá thâm niên với một tờ báo của người Việt ở Đông Âu. Anh có thể chia sẻ về ý tưởng làm báo của mình?

Thực tế, những tờ báo mang tính chất cộng đồng đã tồn tại ở Đông Âu từ thập niên 1990 đến bây giờ. Trước đây, Hội người Việt Nam tại Hungary cũng ra một tờ báo mang tên Quê hương nhưng không phát hành theo định kỳ.

Từ năm 2005-2006, khi tham gia công tác cộng đồng, tôi đã nảy ra ý tưởng làm một tờ báo có tính chất định kỳ để phục vụ bà con thường xuyên hơn.

Tôi xác định đó là tờ báo độc lập của một số du học sinh từng có nhiều năm tháng học tập, làm việc tại Hungary. Chúng tôi đã học tập ở đây, thành thạo tiếng Hungary, có hiểu biết về văn hoá và phong tục bản địa.

Vào thời điểm ấy, thông tin giữa Việt Nam và Hungary chưa có nhiều, chủ yếu qua báo giấy bởi báo mạng chưa phát triển nên tờ báo cũng mang tính chất là cầu nối giữa Việt Nam với thế giới.

Trước đây, cộng đồng người Việt ở Hungary đa số chỉ có du học sinh nhưng sau này có một lượng đông đảo bà con sang đây làm ăn. Đối với bà con thì việc tìm hiểu thông tin và được tiếng bản địa rất hạn chế, nên chúng tôi muốn làm một cầu nối để có thể hỗ trợ họ hoà nhập ở nước sở tại.

Công việc làm báo dường như không liên quan đến chuyên môn anh được đào tạo tại Trường Đại học Bách khoa Budapest?

Tôi sang Hungary học từ năm 1985 tại Khoa điện tử. Tuy nhiên, tôi cũng có chút nền tảng gia đình, bởi cha tôi là giảng viên đại học về văn học nước ngoài. Từ nhỏ, tôi cũng đọc nhiều và thích viết. Tất cả những điều tôi làm đều xuất phát từ đam mê là chia sẻ thông tin với bà con và cộng đồng người Việt.

Anh đã làm gì để có thể duy trì và phát triển tờ báo cho đến nay?

Có lẽ, NCTG là tờ báo cộng đồng duy nhất ở Đông Âu không nhận quảng cáo, hoạt động hoàn toàn tự lập và độc lập. Cá nhân tôi là người duy trì tờ báo và tác nghiệp đại đa số bài vở, còn lại là cộng tác viên trong và ngoài nước.

Nhớ lại thời gian đầu, hằn sâu trong tôi là câu nói của một bậc đàn anh, như dội gáo nước lạnh rằng “liệu tờ báo có trụ được 5-6 tháng không?”. Vẫn biết rằng một năm đầu là thời gian “thử lửa”, để phân định một tờ báo có thực sự muốn tồn tại hay không, nhưng con số “5-6 tháng” của anh, khiến tôi “nóng đầu” và... cố!

Đương nhiên, nếu chỉ có vậy, NCTG chắc cũng không đi được chặng đường như tới giờ. Chúng tôi đã phải cố gắng rất nhiều từ khâu bài vở đến việc bỏ kinh phí sản xuất và tự chịu lỗ lãi. Trong tám năm đầu phát hành báo in hằng tuần, chúng tôi phải viết hầu hết các mục nếu không có nguồn từ cộng tác viên.

Thời điểm ấy, nuôi một tờ báo giấy quả thật rất khó khăn trong khi tôi vẫn phải gánh vác trọng trách với gia đình, nhiều khi xin tiền vợ mãi cũng ngại (cười).

Thời gian sau, khi chuyển sang tập trung phát triển trang điện tử, những khó khăn này đã được giải quyết, đặc biệt là vấn đề tài chính. Chúng tôi chủ động hơn trong công việc và thuận tiện hơn trong khâu sản xuất bài vở.

Tôi cho rằng, mỗi người đều có một sở thích. Đối với tôi, việc duy trì được tờ báo là niềm đam mê, cũng là sở thích khi được chia sẻ với mọi người và giúp ích cho bà con cộng đồng.

Độc giả là nguồn động viên với chúng tôi, trong đó có thế hệ những người Việt có duyên nợ với đất nước Hungary ở Việt Nam và các nước rất quan tâm đến tờ báo.

Đặc biệt, ba năm gần đây, trong thời điểm diễn ra dịch Covid-19, thông tin trên tờ báo đã giúp ích nhiều cho cộng đồng. Cá nhân tôi là người làm báo luôn có mối liên hệ với các tổ chức, cơ quan nhà nước ở Hungary để có nguồn tin chính thống và kịp thời cho bà con kiều bào. Trong lúc khó khăn ấy, tờ báo phát huy được tác dụng hơn mức bình thường.

Ngoài ra, để có thể duy trì tờ báo, tôi rất biết ơn sự đóng góp của các cộng tác viên trong và ngoài nước, trong đó có những cộng tác viên thân hữu khá tên tuổi từ Việt Nam như đạo diễn Đặng Nhật Minh, cố nhạc sĩ Phạm Duy, nhà văn Phạm Hải Anh... Dù không có nhuận bút hay trả thù lao gì nhưng mọi người đều cộng tác rất nhiệt tình với chúng tôi trên tinh thần ủng hộ.

Tôi xin kể thêm một ví dụ về TS. Szász Dénes – cựu Đại sứ Hungary tại Việt Nam, cũng là một độc giả lâu năm của NCTG. Là người có nhiều năm gắn bó, đọc thông viết thạo tiếng Việt và có phu nhân là người Việt Nam. Sau một thời gian dài đặt báo in và theo dõi tờ báo, ông nói rằng, rất nhiều thông tin về lịch sử và xã hội Hungary mà phu nhân biết được là nhờ theo dõi tờ báo của chúng tôi.